Şeytanın son dərəcə nankor və üsyankar olduğu bizə Quranda xəbər verilmişdir. Onun insanlara sağdan, soldan, öndən və arxadan yaxınlaşdığını və insanları doğru yoldan azdırmaq üçün hər yoldan istifadə etdiyini ayələrdən bilirik. Şeytanın bu çirkin məqsədinə çatmaq üçün əl atdığı ən önəmli oyunlardan biri insanın başına gələn hadisələrdəki xeyri görməsini əngəlləmək, beləliklə, onun Allah`a qarşı nankor və üsyankar olmasına səbəb olmaqdır. Quran əxlaqının gözəlliklərini qavraya bilməyən, dindən uzaq yaşayan və axirəti unudub ömrünü boş məqsədlərlə keçirən insanlar şeytanın bu tələsinə düşürlər.
Şeytan bu insanların həssas xüsusiyyətini tapıb o yöndən onlara vəsvəsə verir; onları Allah`a və Onun müəyyən etdiyi qədərə üsyan etməyə çağırır. Məsələn, bir insan qonşusu maşın qəzasına düşərsə, bunun qədərdə olduğunu ona çox rahat şəkildə xatırladar. Hətta “sədəqəniz var imiş, əsası odur ki, qurtuldunuz, Allah qorudu sizi” kimi sözlərlə onu sakitləşdirməyə çalışar. Lakin özü həmin qəzaya düşərsə, eyni rəftarı göstərməz. Şeytanın təhrik etdiyi nəfsinin oyununa gəlib üsyan etməyi daha asan görər. Çünki hadisələrin xeyrini görməyə çalışmaq, Allah`a itaət və təvəkkül etmək vicdandan asılıdır. Əgər insan vicdanından lazımınca istifadə etməzsə, belə hadisələrdə həmişə yanlış davranır.
Şeytanın xeyri görməyi əngəlləməsi özünü hər yerdə göstərir. Vəsvəsədən insanın gördüyü işlərdəki xeyirli yönləri göstərməmək üçün də istifadə edir. Məsələn, Allah rizası üçün pul xərcləyən möminə gələcək qorxusu, malının azalacağı, dara düşəcəyi kimi vəsvəsələr verməyə çalışır. Şeytanın bu oyunu bir ayədə belə xəbər verilmişdir:
Şeytan sizi yoxsulluqla qorxudur və yaramaz işlər görməyi əmr edir. Allah isə sizə Öz tərəfindən bağışlanma və mərhəmət olunacağını vəd edir. Allah əhatə edəndir, biləndir.
(Bəqərə surəsi, 268)
Lakin bunların hamısı boş xəyallardır. Şeytanın bütün bu sinsi planları saleh möminlərə təsir etmir. Çünki möminin xeyrə pul xərcləməsindəki hədəf dünyadakı rahatlığı və mənfəəti üçün deyildir. Əsl məqsədi ehtiyac içində olanlara yardım edib Allah`ın rizasını, rəhmətini və cənnətini qazanmaqdır. Buna görə, şeytan inananlara belə vəsvəsə ilə yaxınlaşıb onları aldada bilmir. Şeytanın inananlara təsir edə bilmədiyini Allah Quranda bildirmişdir:
Əgər şeytandan sənə bir vəsvəsə gəlsə, Allah`a sığın. Şübhəsiz ki, O, eşidəndir, biləndir. Allah`dan qorxanlara şeytandan bir vəsvəsə toxunduğu zaman (Allah`ı) xatırlayar və dərhal görərlər. (Əraf surəsi, 200-201)
Bura kimi bəhs etdiklərimizdən aydın olduğu kimi, şeytan xülasə olaraq xeyri əngəlləmək üçün insana, əsasən, iki yöndən yaxınlaşır. Birincisi, gözəl bir işi əngəlləmək üçün əlindən gələni edir və insanları yeganə məqsəd kimi dünyanın bərbəzəyinə yönəltməyə çalışır. İkincisi isə, hadisələrin xeyir və hikmətli tərəfini görməyi əngəlləməyə çalışır. Xüsusilə insanlara müsibət üz verdikdə bunu şər kimi göstərib insanları Allah`a üsyan etməyə sürükləməyə çalışır.
Halbuki Allah insanlara sayca bitməyən nemətlər vəd edir. Doğulandan ölümə qədər hər an verdiyi nemətlərlə saysız-hesabsız lütf edir. Buna görə də Allah`ı dost və vəkil edən möminlər bir hadisə baş verdikdə onun hikmətini həmin an bilməsələr də, Allah`a güvənirlər və sonda mütləq xeyir olacağını düşünüb səbir edirlər. Hansı vəziyyətdə olsalar da, əsla üsyankar davranmırlar və ya şikayətlənmirlər. Vahiməli görünən vəziyyətdə bunun sonda özlərinin lehinə çevriləcəyini bilirlər. Bəlkə də qarşılaşdıqları hər çətin durum, Allah`ın izni ilə, axirətlərinin xilası üçün çox əhəmiyyətli və həyati dönüş nöqtəsidir.